Ku "zielonej energii"
Na Wyspach Owczych zapotrzebowanie na energię elektryczną w ciągu ostatniego ćwierćwiecza zwiększyło się ponad dwukrotnie - wynika ze statystyk farerskiego operatora energetycznego SEV. Obrał on ambitny cel - w roku 2030 prąd płynący w farerskiej sieci będzie pochodził w 100% ze źródeł odnawialnych. Obecnie blisko 2/3 farerskiej energii elektrycznej nadal źródło swe znajduje w paliwach kopalnych - w jednej z czterech konwencjonalnych elektrowni napędzanych silnikami Diesla.
Wyspy Owcze dość wcześnie zaczęły eksperymentować z „zieloną energią”. Już w 1921 roku w pobliżu osady Vágur na Suðuroy uruchomiono pierwszą hydroelektrownię. Dziesięć lat później kolejna siłownia napędzana energią spływającej ze wzgórz wody powstała w okolicach Klaksvíku. W 2015 roku swe źródło w sile wody miało ponad 40% farerskiej energii elektrycznej.
Okiełznać wiatr
Siłę wszędobylskiego na archipelagu wiatru postanowiono wykorzystać na początku ostatniej dekady XX wieku, gdy na południu Eysturoy postawiono próbną turbinę. Po kilku latach uzupełniono ją o kolejne, uruchamiając tym samym pierwszą farerską farmę wiatrową. Jedenaście lat później na opłotkach Tórshavn (Húsahagi) rozpoczęto eksploatację kolejnych „wiatraków”. Od października 2020 roku na Wyspach działa trzecia, ulokowana na wyspie Suðuroy farma. Z energii wiatru pochodzi obecnie ponad 10% produkowanych na Wyspach Owczych kilowatogodzin.
Warto przy tym dodać, że instalowane na archipelagu turbiny muszą posiadać wzmocnioną konstrukcję. O tym, co może zdziałać farerski wiatr, energetycy z SEV przekonali się w 2012 roku, gdy wichura powaliła wiatrak na południu Eysturoy (Neshagi).
Innowacyjne Wyspy Owcze
Intrygująco przedstawia się realizowany obecnie we fiordzie Vestmannasund projekt pozyskiwania energii z… morskich fal. Zaprojektowany przez firmą Minesto system DG100 składa się z dryfujących w morskiej toni turbin (swym kształtem przypominających torpedy) podwieszonych pod ostro wygiętym na obu końcach skrzydłem.
Wstępne próby systemu wypadły pomyślnie. Nadano nawet imię pierwszej z turbin - Havfrúgvin (pol. Syrena) - nawiązujące do tradycyjnego nazewnictwa farerskich łodzi i statków.
Fot. Maciej Brencz
PCIT TRAMP
Iwaszkiewicza 67/8
70-786 Szczecin
Tel. +48 91 432 08 37
www.wyspy-owcze.pl
www.zewpolnocy.pl
Numer konta:
35 1140 2017 0000 4502 1307 1981