ReTour: farerskie inspiracje
Fot. Maria Muszyńska
W y d a w c a :
KONTAKT Z NAMI
PCIT TRAMP
Iwaszkiewicza 67/8
70-786 Szczecin
Tel. +48 91 432 08 37
www.wyspy-owcze.pl
www.zewpolnocy.pl
Numer konta:
35 1140 2017 0000 4502 1307 1981
Wyspy Owcze są znane nie tylko z unikalnych pejzaży i wyjątkowej kultury, ale i z ciekawych koncepcji w dziedzinie rozwoju turystyki. W zeszłym roku narodowa organizacja turystyczna Visit Faroe Islands zaprezentowała nową strategię na lata 2023–2030 pod hasłem Heima (Dom), kładącą nacisk na kultywowanie rodzimych tradycji, ochronę delikatnego świata przyrody i bliskie relacje – zarówno między samymi podmiotami z branży, jak i w odniesieniu do turystów. W tę strategię doskonale wpisuje się trend określany jako regenerative tourism. Temu, jak Farerom udaje się wdrażać turystykę regeneratywną, przyglądali się podczas wyjazdu studyjnego specjaliści z Pomorskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej (Gdańsk) i z Zachodniopomorskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej (Szczecin).
Czymże jest turystyka regeneratywna? Najkrócej mówiąc, to koncepcja idąca o krok dalej, niż realizowana od lat w wielu krajach tzw. turystyka zrównoważona. Podczas gdy ta druga skupia się na ochronie i zachowaniu dla przyszłych pokoleń walorów przyrodniczych i kulturowych, turystyka regeneratywna ma bardziej aktywny charakter, przyczyniając się do ulepszania i odnawiania miejsc, gdzie jest realizowana. Zatem jest to nie tylko odpowiedzialne korzystanie z lokalnych zasobów, ale także pobudzanie do aktywności gospodarczej w duchu lokalnej czy regionalnej spuścizny kulturowej i budowanie społeczności wokół projektów z dziedziny turystyki.
Wyspy Owcze a Południowy Bałtyk
Wyjazd studyjny na Wyspy Owcze z udziałem przedstawicieli polskich organizacji turystycznych odbył się w ramach projektu dotyczącego turystyki regeneratywnej pod nazwą ReTour. Jak dowiadujemy się ze strony Pomorskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej, jest on współfinansowany w ramach programu Interreg Południowy Bałtyk 2021–2027.
W projekcie biorą udział organizacje turystyczne z regionu bałtyckiego: Visit Skåne (Szwecja) – lider projektu, Pomorska Regionalna Organizacja Turystyczna (Polska), Zachodniopomorska Regionalna Organizacja Turystyczna (Polska), Visit Lolland Falster (Dania), Association Klaipėda Region (Litwa), Institute for Tourism and Spa Research in Northern Europe (Niemcy) oraz partner stowarzyszony – Regionalna Organizacja Turystyczna z Meklemburgii Pomorza Przedniego (Niemcy).
Z polskiej perspektywy
We wyjeździe studyjnym na Wyspy Owcze wzięło udział łącznie 19 osób, reprezentujących wszystkich partnerów projektu ReTour. O wrażenia z archipelagu zapytaliśmy Marię Muszyńską – koordynarkę projektu ReTour z ramienia Pomorskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej.
Dlaczego jako cel wyjazdu studyjnego wybrano właśnie Wyspy Owcze?
Maria Muszyńska: – Wizyta na Wyspach Owczych była przewidziana w naszym projekcie ReTour prawie od samego początku, ponieważ Wyspy Owcze to jedno z miejsc, gdzie koncepcja turystyki regeneratywnej jest rozwijana od dłuższego czasu i można tam znaleźć dużo świetnych przykładów tego podejścia do tworzenia oferty turystycznej. A celem projektu ReTour jest również znalezienie najlepszych wzorców, które możemy zaadaptować do naszych lokalnych potrzeb. Jednym słowem, chcemy uczyć się od najlepszych.
Co udało się Państwu zobaczyć i co wywarło największe wrażenie?
– Oczywiście poza przepiękną przyrodą i zapierającymi dech w piersiach widokami ogromne wrażenie wywarły na nas rodzaj i skala współpracy między lokalną społecznością i podmiotami odpowiadającymi za kształtowanie turystyki, m.in. Visit Faroe Islands czy Hugskotið. Dzięki ogromnemu zaangażowaniu wszystkich stron, możliwe jest tam tworzenie prawdziwie unikalnych doświadczeń dla turystów, jak kolacje w domach mieszkańców, czy projekt Closed for Maintenance, gdzie odwiedzający Wyspy Owcze goście mogą zaangażować się w ulepszanie miejscowej infrastruktury lub w pomoc lokalnej społeczności. Podczas wizyty mieliśmy też okazję poznać tą lokalną społeczność, dowiedzieć się więcej o jej historii i tradycjach, a także lepiej zrozumieć specyfikę rolnictwa i hodowli zwierząt. Byliśmy pod wrażeniem, jak wiele gospodarstw jest tam prowadzonych od kilku pokoleń, łącząc tradycję z nowoczesnością. Mieszkańcy archipelagu znają się bardzo dobrze i wspierają się wzajemnie, tworząc silną i zgraną społeczność, co ma kluczowe znaczenie dla sukcesu turystyki regeneratywnej. Ponadto ich pasja do pracy i troska o środowisko są naprawdę inspirujące.
Kameralność i nacisk na wrażenia związane z miejscową tradycją to jedno z założeń farerskiej strategii Heim…
- Bardzo nam się podoba ogólna koncepcja traktowanie turysty jako gościa, a nie tylko osoby, która przyjechała zobaczyć jakieś miejsce. Dzięki temu mogliśmy dużo lepiej poczuć nie tylko atmosferę panującą na Wyspach Owczych, ale i doświadczyć odpowiedzialności Farerów za dobrostan swojej przepięknej ojczyzny.
Jakie różnice dostrzegają Państwo w podejściu Farerów do strategii w turystyce w porównaniu z naszymi działaniami?
- Wynikają one przede wszystkim z faktu, że Wyspy Owcze liczą tylko 54 tys. mieszkańców. Dzięki mniejszej liczbie interesariuszy i łatwiejszej koordynacji działania są tam bardziej lokalne i zintegrowane, co pozwala na szybkie wprowadzanie zmian. W Pomorskiem, choć pod względem koncepcyjnym dążymy do podobnych celów, proces zajmuje więcej czasu ze względu na większą skalę i liczbę podmiotów zaangażowanych w rozwój turystyki. Niemniej jednak zarówno na Wyspach Owczych, jak i u nas, zauważalny jest mocny zwrot w kierunku zielonej transformacji, a naszym celem jest, aby ten trend był dostrzegalny również przez partnerów z innych części regionu bałtyckiego.
Jakie doświadczenia z Wysp Owczych można przełożyć na rynek polski?
- Dla nas ważne były obserwacja i praktyczne przykłady, jak turystyka może rozwijać i wzmacniać lokalne społeczności oraz wspierać ochronę środowiska naturalnego. Liczymy, że w trakcie realizacji projektu ReTour dowiemy się, co sprawdzi się w Pomorskiem oraz w regionie Południowego Bałtyku i na tej podstawie będziemy mogli stworzyć naszą własna ofertę turystyczną, bazującą na regeneratywności. Na pewno kluczowe będzie pokazanie zarówno lokalnym społecznościom, jak i podmiotom, które kształtują rozwój turystyki w danym miejscu, że współpraca ma kluczowe znaczenie dla sukcesu turystyki regeneratywnej z jej innowacyjnymi strategiami i metodami ożywienia lokalnego sektora turystycznego. Podobała nam się zwłaszcza koncepcja heimablídni (www.heimablidni.fo), czyli gościnnych kolacji organizowanych przez mieszkańców. Być może warto byłoby promować ją wśród naszych gospodarzy, producentów i farmerów. Mamy świetne lokalne produkty, które doskonale wpisywałyby się w takie doświadczenia turystyczne.
Czy PROT ma w planie współpracę z Wyspami Owczymi?
- Jako organizacja nie planujemy obecnie bezpośredniej współpracy z Wyspami Owczymi, jednak na pewno jest to miejsce, którego działalność turystyczną będziemy obserwować – szczególnie w kontekście turystyki regeneratywnej. Wyspy Owcze są wyjątkowo inspirujące i obfitujące w wiele znakomitych przykładów turystyki tego rodzaju, a poznawszy inwencję tamtejszego sektora turystycznego, zapewne niebawem zobaczymy kolejne świetne inicjatywy.
Więcej o działaniach Pomorskiej Regionalnej Organizacji Turstycznej: www.prot.gda.pl
Informacje o projekcie ReTour: www.prot.gda.pl/projekty-unijne/retour
