Strúkijarnið: żelazko z Tórshavn
Przechadzając się uliczkami Tinganes, nie sposób pominąć stojącego na rogu ulic Bakkahella i Rektaragøta czerwonego narożnego budynku – jednego z najchętniej fotografowanych w stolicy Wysp Owczych.
Mowa oczywiście o Strúkijarnið, czyli „żelazku”. Oprócz nazwy Strúkijarnið w obiegu przyjęła się też nazwa Tríkanturin, oznaczająca po prostu „trójkąt”. Budynek wyróżnia się nie tylko niecodziennym kształtem, lecz jest także jednym z pierwszych przykładów architektury betonowej na Wyspach Owczych.
FARERSKI FLATIRON
Żartobliwie mówi się, że Strúkijarnið to farerska odpowiedź na nowojorski budynek Flatiron, projektu Daniela Burnhama i Frederika Dinkelberga, wybudowany w Wielkim Jabłku w roku 1902. Ten jeden z najbardziej rozpoznawalnych budynków w Stanach Zjednoczonych ma wysokość blisko 90 metrów.
Farerskie żelazko pojawiło się na mapie Tórshavn dużo później za sprawą stołecznego przedsiębiorcy Jacoba Danielsena. Przez wiele lat Jacob prowadził kiosk o nazwie „G” przy ulicy Váglið, zaś rozrastający się interes wymagał organizacji magazynu do przechowywania towarów. Dzięki rozległej siatce kontaktów, dowiedział się o możliwości kupna niewielkiej działki na pobliskim półwyspie Tinganes. Niestandardowy kształt posesji zniechęcał tych, którzy myśleli o budowie domu jednorodzinnego w tej okolicy. Jednakże Danielsen nie potrzebował willi a magazynu dla swoich towarów – ograniczenia budowlane związane z kształtem działki nie miały zatem dla niego większego znaczenia.
W BARWIE CZERWIENI
W 1942 roku Jacob Danielsen uzyskał zgodę na budowę, zaś „żelazko” ukończono już rok później – w 1943. Oficjalnie właścicielem budynku został Jógvan Danielsen – syn Jacoba. Przez parę lat Strúkijarnið pełnił założoną funkcję i był przechowalnią towarów dla „G”. Po śmierci Jacoba Danielsena w 1945 roku sklep zlikwidowano, zaś „żelazko” przestało być potrzebne. Niemniej jednak dogodna lokalizacja budynku sprawiła, że nieruchomością szybko zainteresowali się potencjalni nabywcy. Ostatecznie „trójkąt” został kupiony przez jednego z Farerów, a przestrzeń wewnątrz przerobiono na potrzeby mieszkalne.
Pierwsi lokatorzy wprowadzili się na Bakkahella 2 w roku 1950. Budynek kilkukrotnie zmieniał kolor. Początkowo pozostawiono na surową betonową elewację i dopiero przed relokacją mieszkańców, „żelazko” pomalowano na biało, zaś podmurówkę na kolor bordowy.
Współcześnie „Trójkąt” ma odcień faluńskiej czerwieni, dzięki czemu dobrze komponuje się z ogólną zabudową Tinganes. Niestety Strúkijarnið / Tríkanturin jest obecnie pustostanem, który popada w ruinę. Opustoszałe wnętrza czekają na kreatywnego inwestora, który będzie miał pomysł na wykorzystanie potencjału tego niezwykłego budynku w sercu Tórshavn.
Fot. MARCIN JAKUBOWSKI
W y d a w c a :
KONTAKT Z NAMI
PCIT TRAMP
Iwaszkiewicza 67/8
70-786 Szczecin
Tel. +48 91 432 08 37
www.wyspy-owcze.pl
www.zewpolnocy.pl
Numer konta:
35 1140 2017 0000 4502 1307 1981