Sandoyartunnilin: czwarty tunel podmorski
21 grudnia 2023 roku na Wyspach Owczych oficjalnie otwarto czwarty drogowy tunel pod Atlantykiem. Licząca 11 kilometrów przeprawa dla samochodów połączyła Streymoy i Sandoy. Tego samego dnia została zamknięta linia promowa Gamlarætt–Skopun, zapewniająca do tej pory komunikację pomiędzy obiema wyspami.
Budowę tunelu Sandoyartunnilin rozpoczęto 27 czerwca 2019 roku. Jego dokładna długość to 10,8 km, co daje mu tytuł najdłuższego tunelu podmorskiego na Wyspach Owczych i jednego z najdłuższych na świecie. Szacunkowy koszt przedsięwzięcia to 860 milionów DKK. Tunel przecina fiord Skopunarfjørður, w najgłębszym miejscu przebiega 155 metrów pod poziomem oceanu. Na wyspie Streymoy zaczyna się przy porcie promowym Gamlarætt, zaś na Sandoy na obszarze zwanym Traðardalur w centrum wyspy, nieopodal stadionu Inni í Dal należącego do klubu sportowego B71.
Sandoy bliżej świata
Otwarcie Sandoyartunnilin oznacza, że już ponad 68 km z około 970 km krajowych i lokalnych dróg na Wyspach Owczych przebiega w tunelach. Licznik przekroczy 70 km już w 2024 roku, gdy zostanie ukończony Dalstunnilin o długości 2165 m, który połączy osady Dalur i Húsavík na wyspie Sandoy.
W trakcie ceremonii otwarcia Sandoyartunnilin przemawiał premier Wysp Owczych Aksel Vilhelmsson Johannesen. Podkreślając znaczenie tej inwestycji, stwierdził: „Z niecierpliwością czekamy na nowe możliwości i postęp, jaki tunel przyniesie mieszkańcom Sandoy we wszystkich grupach wiekowych i w różnych sektorach – w biznesie, rekreacji, turystyce. Ta inwestycja da korzyści całej społeczności Wysp Owczych. Tunel oferuje to, co najlepsze z dwóch światów – miejskiego i wiejskiego. Dostęp do tętniącej życiem atmosfery miejskiego życia aglomeracji Tórshavn oraz spokój i sielskość będące cechą małych społeczności wiejskich”.
„Dzięki Sandoyartunnilin nasza wyspa będzie w pełni połączona z farerskim mainlandem, a Tórshavn stanie się osiągalne w zaledwie pół godziny jazdy. To ogromna zmiana, która przyniesie wiele możliwości i opcji” – powiedziała Hanna á Reynatúgvu, członkini rady miejskiej Sandur, w rozmowie z dziennikarzem portalu Local.fo. Radna dodała, że mieszkańcy wyspy Sandoy mają nadzieję na zmianę tendencji spadkowej liczby ludności wyspy.
Przewiduje się, że tunelem Streymoy–Sandoy będzie przejeżdżać 300-400 pojazdów dziennie. Dla porównania, w 2021 roku średnia dzienna frekwencja promie „Teistin”, obsługującym linię Gamlarætt–Skopun, wyniosła 195 pojazdów (z kierowcami) i 613 pasażerów (bez kierowców).
Dzięki czwartemu tunelowi podmorskiemu już ponad 90% mieszkańców Wysp Owczych jest połączonych jedną siecią drogową, umożliwiającą łatwy dostęp do newralgicznych miejsc na archipelagu. Wciąż jednak nie brakuje wysp, gdzie jedyną łączność z mainlandem zapewnia transport promowy i helikopterowy.
Opłaty
Pod względem politycznym, prawnym i finansowym realizacja Sandoyartunnilin jest powiązana z inwestycją Eysturoyartunnilin, którą otwarto dla ruchu w dniu 19 grudnia 2020 roku (słynny tunel podmorski z rondem). Eysturoyartunnilin będzie częściowo finansować tunel na Sandoy na zasadzie subsydiowania krzyżowego, po zwróceniu się kosztów pierwszej z inwestycji. Koszt przejazdu Sandoyartunnilin będzie powiązany z poziomem opłat za przejazd Eysturoyartunnilin – za podróż tym drugim posiadacze abonamentu płacą każdorazowo 75 DKK. Do 12 stycznia 2024 roku, a więc przez pierwsze 23 dni eksploatacji, przejazd tunelem na Sandoy jest bezpłatny. Aktualny cennik będzie dostępny na stronie www.tunnil.fo
Z nowego tunelu korzysta już codzienna linia autobusowa krajowego przewoźnika SSL. Autobusy linii 650 pokonują trasę Tórshavn–Sandur w 45-50 minut. W rozkładzie jazdy jest 8 kursów w dni powszednie i 4 w weekendy. Na wyspie Sandoy autobus jest skomunikowany z lokalnymi połączeniami do Skálavíku, Húsavíku, Dalur i Skopun, a w Tórshavn z kilkoma liniami miejskiego przedsiębiorstwa Bussleiðin i z połączeniami krajowymi. Łączy się również z linią promową na wyspę Hestur (z portu Gamlarætt) i na wyspę Skúgvoy (z portu w Sandur). Przejazd linią autobusową 650 z Tórshavn na Sandoy kosztuje 70 DKK, połowę tej kwoty zapłacą młodzież i emeryci.
Symulację z przejazdu tunelem można zobaczyć TUTAJ
Sztuka pod oceanem
Sandoyartunnilin oferuje również akcenty artystyczne. Przeprawa posiada swój portret dźwiękowy. Jadąc przez tunel z radiem ustawionym na częstotliwości 100 FM usłyszymy elektroakustyczny utwór „Røddir” („Głosy”), który skomponował Sunleif Rasmussen. To artysta pochodzący z wyspy Sandoy, będący laureatem prestiżowej Nagrody Muzycznej Rady Nordyckiej (2002). W kompozycji tunelowej wykorzystał m.in. motyw popowej grupy Snowflakes ze Skopun z lat 60., z refrenem „Spotkałem cię w ciemności”.
Są także spektakularne instalacje artystyczne. Ich autorem jest uznany artysta Edward Fuglø. Podróż przez tunel staje się podwójną narracją, a jazda w każdym z kierunków oferuje wyjątkową historię. Przemierzając Sandoyartunnilin w stronę Sandoy możemy podziwiać instalacje ukazujące historie związane z tą wyspą, zaś jadąc w przeciwnym kierunku poznajemy wątki folklorystyczne związane ze Streymoy.
Fotorelację z otwarcia Sandoyartunnilin można znaleźć na portalu KVF.fo
Fot. KVF.FO
W y d a w c a :
KONTAKT Z NAMI
PCIT TRAMP
Iwaszkiewicza 67/8
70-786 Szczecin
Tel. +48 91 432 08 37
www.wyspy-owcze.pl
www.zewpolnocy.pl
Numer konta:
35 1140 2017 0000 4502 1307 1981