Wyspy Owcze i nieruchomości
Od kilku lat, w następstwie rozwoju turystyki oraz gospodarczej hossy, sytuacja na farerskim rynku nieruchomości jest dynamiczna. Ceny domów i nielicznych mieszkań rosną w zawrotnym tempie, przybywa ofert na wynajem krótkoterminowy, a liczba projektów budowlanych na archipelagu bije dotychczasowe rekordy. Nowe inwestycje, zarówno prywatne jak i publiczne, pojawiają się jak grzyby po deszczu.
Gdzie najchętniej mieszkają Farerzy, czym charakteryzują się nazwy miejscowych ulic oraz jaki jest odpowiednik farerskiego „dobrego adresu”?
Tórshavn i okolica
Zdecydowanym liderem na rynku nieruchomości jest Tórshavn i jego przedmieścia. Jak niemal wszędzie (bo są wyjątki od reguły), stolica stanowi atrakcyjne miejsce zamieszkania ze względu na możliwości rozwoju zawodowego, dostęp do usług społecznych i życia kulturalnego. Miasto wciąż się rozrasta, zaś w centrum, gdzie coraz trudniej o dostępne działki budowlane, widać sporą aktywność na wtórnym rynku nieruchomości.
Nawet stuletnie domki w sercu Tórshavn potrafią kosztować kilka milionów koron. Nieustannie rozrasta się również Hoyvík – północne przedmieście, gdzie powstają coraz to nowe inwestycje i realizacje. Nowi mieszkańcy systematycznie ściągają również do przyległych stołecznych satelitów, takich jak Kollafjørður czy Kaldbak. W samej stolicy rośnie liczba bloków mieszkalnych, które w skali kraju są rzadkością. Najwięcej znajdziemy ich we wspomnianym już Hoyvíku, w miejscowości Argir oraz przy wyjeździe z Tórshavn w stronę Kirkjubøur.
Perspektywa otwarcia podwodnego tunelu między Streymoy a Eysturoy sprawiła, że ceny nieruchomości poszły w górę w okolicach Runavíku. Nawet senne mieściny, jak Selatrað czy Moskranes na Eysturoy, zaczynają być łakomym kąskiem dla developerów. Tunel zmieni dynamikę w regionie, przyczyniając się do utworzenia zespołu osadniczego o cechach aglomeracji, którego filarem będzie Tórshavn, a w mniejszym stopniu – także Runavík i Strendur. Czas przejazdu między tymi miejscowościami a Tórshavn zostanie zredukowany do ok. 20 minut.
Lingwistyka topograficzna
Wraz z rozwojem osadnictwa przybywa ulic, którym trzeba nadać jakieś nazwy. Na Wyspach Owczych nawet w małych miejscowościach znajdziemy oficjalne tabliczki, systematyzujące nazewnictwo ścieżek i dróżek. Najpopularniejszą końcówką jest bezapelacyjnie -gøta, czyli po prostu „ulica”. Główny deptak w Tórshavn to Niels Finsens gøta – ulica Nielsa Finsena, dedykowana jedynemu jak do tej pory farerskiemu nobliście. Z kolei droga, przy której znajduje się terminal promowy i autobusowy to Havnargøta, czyli ul. Portowa.
Bardzo popularna nazwa ulicy, którą znajdziemy we wszystkich większych miejscowościach, to Mylnugøta – ulica Wiatraczna. Równie rozprzestrzeniona uliczna końcówka to -vegur, co dosłownie tłumaczy się jako „droga”. Najdłuższą i najbardziej znaczącą arterią komunikacyjną z tym sufiksem jest główna droga krajowa – Landsvegur, łącząca Streymoy, Eysturoy i Borðoy. Poza tym końcówkę tę noszą wszystkie główne drogi i ulice, łączące poszczególne miejscowości, a także ważniejsze miejskie arterie, jak np. Ringvegur z przedłużeniem Marknagilsvegur (tworzące obwodnicę Tórshavn) czy Klaksvíksvegur, będąca centralną ulicą w Klaksvíku.
Mniejsze uliczki – zamknięte, ogrodzone lub ślepe – mają końcówkę –trøð lub –gerði. Tego typu nazewnictwo można znaleźć np. w Tórshavn, jednak próżno szukać tam gospodarskich zabudowań. Nazwy nawiązują do przeszłości, gdy farmy w stolicy były czymś znacznie bardziej powszechnym niż obecnie.
Niektóre nazwy odzwierciedlają topografię terenu, jak np. końcówka –líð (na wzniesieniu), -snið (na zboczu), -brekka (na stoku). Geilin to natomiast alejka lub po prostu pas ruchu. Krótkie uliczki, przecinające dłuższe gøty, to -skákið, czyli „skosy”.
Można natrafić także na nazwy ulic z końcówką –tún. Tún to typowo farerskie założenie architektoniczne, mające wyjątkowo praktyczny charakter. Koncepcja opiera się na ciasnej zabudowie, mającej chronić mieszkańców przed wiatrem, i centralnym dziedzińcu – miejscem społecznych interakcji.
Zdarzają się też nazwy przyimkowe. Niektóre odnoszą się do konkretnego miejsca, np. Oman Reyðhús (poniżej czerwonego domu) czy Undir Fossum (pod wodospadami). Sporo z nich ma pochodzenie związane z geologią. Np. w niewielkim Árnafjørður znajdziemy ulicę o intrygującej nazwie Í Urðini, co odnosi się do formacji piargowej. We wsi Kunoy jest ulica Millum Garðarnar – między ścianami. Wystarczy rozejrzeć się po okolicy, by zrozumieć, że chodzi o pionowe ściany skalne, jakie otaczają wioskę.
Dobry adres dla Farera
Kupując lub budując dom, Farerzy kierują się kilkoma kluczowymi przesłankami. Elementem, na który potencjalny kupiec zwraca szczególną uwagę poza ceną, jest wielkość działki (grundstykki). W Tórshavn trudno o duże połacie ziemi. Działki podzielone są na małe kawałki – w takiej sytuacji trzeba nastawić się na budowę domu kilkupiętrowego.
Innym ważnym kryterium jest widok. Farerzy mają piękną przyrodę na wyciągnięcie ręki i w miarę możliwości chcą podziwiać jej uroki na co dzień. W Tórshavn pożądanym widokiem jest panorama Nólsoyarfjørður. W Klaksvíku zaś dobrze jest widzieć z okien czy tarasu wyspę Kunoy, przypominającą majestatyczną piramidę, strzegącą miasta od północy.
W Tórshavn za „dobry adres” uchodzą nieruchomości w ścisłym centrum, jednak wiele z nich ma ograniczony metraż. Poza tym mieszkanie w sercu Tinganes, wydaje się średnio satysfakcjonujące, biorąc pod uwagę ilość turystów, jaka latem przetacza się przez to miejsce.
Do atrakcyjnych lokalizacji w kontekście nieruchomości o charakterze wypoczynkowym od lat należą Saksun, Gjógv i Mykines. To ulubione miejsca zarówno turystów, jak i samych Farerów. Dacza na Mykines to marzenie wielu wyspiarzy. I zapewne żyła złota dla posiadaczy takowych…
Fot. Kinga Eysturland
W y d a w c a :
KONTAKT Z NAMI
PCIT TRAMP
Iwaszkiewicza 67/8
70-786 Szczecin
Tel. +48 91 432 08 37
www.wyspy-owcze.pl
www.zewpolnocy.pl
Numer konta:
35 1140 2017 0000 4502 1307 1981