Wyspy Owcze: za nami 2021
Rok 2021 za nami, pora zatem na podsumowanie minionych 365 dni na archipelagu. Podobnie jak na całym świecie, wiadomości bezapelacyjnie zdominowała pandemia koronawirusa, która ze zmiennym nasileniem wpływała na życie i zdrowie Farerów. Ale nie brakowało też innych, ciekawych wydarzeń…
COVID. Do jesieni sytuacja epidemiczna wydawała się być pod kontrolą za sprawą masowych testów dla osób przybywających do kraju drogą morską oraz powietrzną. Zniesienie obowiązkowych testów 1 września doprowadziło do nagłego wzrostu zakażeń. W grudniu na Wyspy Owcze dotarł również wariant omikron, który sparaliżował m.in. pracę stołecznego szpitala, zarażając połowę personelu.
We wrześniu wprowadzono koronapaszporty oraz masowe testowanie, które w szczytowym okresie kosztowało farerskich podatników aż dwa miliony koron dziennie.
2021 to również rok masowych szczepień, które na Wyspach Owczych przebiegały sprawnie, choć i tu bywały problemy. Nagłe decyzje duńskiego rządu o zawieszeniu szczepień preparatami firm Astra Zeneca i Johnson & Johnson odbiły się na Farerach. Jednak pod koniec roku wyspiarze znaleźli w czołówce jeśli chodzi o odsetek osób, które przyjęły preparat przeciwko wirusowi: po pierwszej dawce szczepionki było 92,5% populacji powyżej 12 roku życia, po drugiej 90,4%, a po trzeciej 33,1%. Rozpoczęto także szczepienia najmłodszych w grupie wiekowej 5 – 11 lat.
EKONOMIA. W grudniu Farerski Urząd Statystyczny – Hagstova ogłosił, że bezrobocie na Wyspach Owczych wyniosło 0,9%, co odpowiadało liczbie 265 pracowników pracujących w pełnym wymiarze godzin. Wynik ten można uznać za sukces, biorąc pod uwagę pandemiczne okoliczności i ich wpływ na gospodarkę.
Minusem jest natomiast wzrost cen towarów i usług o 3,1% względem roku 2020. Ceny benzyny były w 2021 najwyższe od dziewięciu lat, wynosząc ok. 11 DKK za litr benzyny bezołowiowej i ok. 8,5 DKK za litr oleju napędowego (czyli taniej niż w Polsce). Skalę inflacji dobrze oddaje także wzrost cen artykułów spożywczych. Np. farerski producent przetworów mlecznych – MBM – od listopada podniósł ceny 67 z 69 swoich produktów, uzasadniając podwyżkę wzrostem kosztów operacyjnych. Nieźle ma się natomiast stopa importu. Według Hagstovy, jego wartość wyniosła w 2021 roku 5,7 miliarda DKK, co oznacza wzrost o 8,4 % względem roku 2020.
SPOŁECZEŃSTWO. W grudniu 2021 populacja archipelagu wynosiła ponad 53 600 osób – utrzymująca się od dłuższego czasu tendencja wzrostowa została zatem zachowana. Choć w wielu krajach Europy było niespokojnie, Wyspy Owcze nadal uchodzą za oazę bezpieczeństwa: szef farerskiej policji – Michael Boolsen – w rozmowie z telewizją KVF stwierdził, że w kraju nie ma przestępczości zorganizowanej.
TRANSPORT. Nie zabrakło też dobrych wieści płynących z farerskich podziemi: otwarto nowy tunel łączący Hvalbę z Tróngisvágur na wyspie Suðuroy, a ekipom drążącym czwartą podmorską przeprawę – ze Streymoy na Sandoy – z 10 kilometrów zostało do celu ok. 300-400 metrów. Gdy Sandoyartunnilin zostanie otwarty, co ma nastąpić w 2023 roku, skończą się mrożące krew w żyłach historie, jak ta, która spotkała w tym roku prom „Ternan”. Pływająca pomiędzy Streymoy a Sandoy jednostka straciła sterowność, uderzając w skalisty brzeg w Skopun. Na szczęście nikomu nic się nie stało.
Wydarzeniem było pojawienie się na farerskim niebie trzeciego przewoźnika lotniczego. Obok samolotów rodzimych linii Atlantic Airways i skandynawskiego SAS na lotnisku na wyspie Vágar od września można zobaczyć maszyny norweskich linii Widerøe, obsługujące trasę do Bergen. A wszystko to podczas trapiącej branżę już drugi rok mizerii.
Nie mniej ważna była zakończona w marcu duża modernizacja oceanicznego promu Smyril Line – MS „Norröna”, pływającego na szlaku Hirtshals (Dania) – Tórshavn. Nowa sylwetka, nowe kabiny, nowe atrakcje – słowem, większy komfort podczas morskiej podróży na Wyspy Owcze.
TRADYCJA I KULTURA. Pomimo odwołania wielu imprez masowych, jak co roku w Tórshavn odbyła się Ólavsøka. Dwudniowe świętowanie zgromadziło w stolicy tłumy wyspiarzy w strojach narodowych. Ze względów sanitarnych zrezygnowano jedynie z odtańczenia tradycyjnego korowodowca.
Pozostając w dziedzinie kultury i tradycji, należy podkreślić sukces restauracji Koks. We wrześniu jej załodze udało się utrzymać prestiżowe gwiazdki Michelina oraz status numeru 1 w wyspiarskiej gastronomii. Co więcej, Koks trafił na prestiżową listę 40 najlepszych restauracji w Europie. Ukończono też zdjęcia do farerskiego serialu „Trom”.
POLITYKA. Z wydarzeń o charakterze politycznym odnotować należy letnie odwiedziny Wysp Owczych przez królową Danii Małgorzatę II. Natomiast w końcu roku wyspiarze przeżyli mały kryzys polityczny, związany z ustawowym przyznaniem praw rodzicielskich parom homoseksualnym odnośnie adopcji, urlopów rodzicielskich oraz zasiłków na dzieci.
SPORT. Sukcesy sportowe w 2021 roku odnosili przede wszystkim klaksviczanie. Zarówno męska, jak i kobieca drużyna piłkarska KÍ zwyciężyły w krajowej lidze Betri Deildin. W finałowym meczu na stadionie w Klaksvíku panowie wygrali ze stołecznym B36 3–1. Podobnie spisały się panie, pokonując rywalki z B36 (1–0), dzięki czemu przedłużyły pasmo ligowych zwycięstw. Klaksvícka osada tryumfowała również podczas regat łodzi wiosłowych w czasie Ólavsøki w Tórshavn. Z kolei farerscy szczypiorniści okazali się sensacją, wygrywając mecz z Czechami wynikiem 27 do 26.
Dwóch sportowców z Wysp Owczych wzięło udział w igrzyskach olimpijskich w Tokio. Jeden z nich zdobył srebrny medal w piłce ręcznej, a drugi o ułamki sekund przegrał walkę o podium w wioślarstwie. Obaj dokonali tego w barwach reprezentacji Danii – Międzynarodowy Komitet Olimpijski wciąż nie godzi się bowiem na przyjęcie Wysp Owczych w poczet suwerennych państw-członków.
WPADKI. W 2021 nie zabrakło również momentów nieprzyjemnych i dramatycznych. Należał do nich z pewnością niechlubny grindadráp z 12 września, którego ofiarami padło ponad 1 400 delfinów białonosych. Polowanie rozpętało medialną burzę na świecie, zaś Farerom przyniosło falę reperkusji ekonomicznych i potężny uszczerbek na wizerunku, o sprawie bowiem doniosły poważne światowe media. Incydent rozpoczął debatę publiczną i być może będzie miał przełożenie na zmiany legislacyjne.
TURYSTYKA. Sezon turystyczny na archipelagu minął stosunkowo spokojnie – zagraniczni goście wrócili na Wyspy Owcze. Co prawda wielu miało problemy z wynajęciem samochodu, a szlak do latarni na Mykineshólmur był zamknięty przez cały sezon, co oznaczało brak możliwości zobaczenia z bliska rezydujących tam maskonurów, jednak tutejsza branża turystyczna podreperowała nadszarpnięty przez wirusa budżet.
Z ciekawością spoglądamy w rok 2022 i zapraszamy do odwiedzenia Wysp Owczych. Najlepiej z drugim, uaktualnionym wydaniem naszego przewodnika, nad którym już pracujemy.
Klaksvik. Fot. Kinga Eysturland
W y d a w c a :
KONTAKT Z NAMI
PCIT TRAMP
Iwaszkiewicza 67/8
70-786 Szczecin
Tel. +48 91 432 08 37
www.wyspy-owcze.pl
www.zewpolnocy.pl
Numer konta:
35 1140 2017 0000 4502 1307 1981