1970: katastrofa na Mykines
W Święta Bożego Narodzenia farerska telewizja Kringvarp Føroya (KVF) wyemitowała nowy film dokumentalny, poświęcony katastrofie lotniczej na wyspie Mykines. Reżyserka – Dagmar Joensen-Næs – w 50. rocznicę tragedii pochyla się nad losami ocalałych pasażerów i członków załogi, a także honoruje siedem ofiar tego największego jak dotąd wypadku lotniczego w historii Wysp Owczych.
Dokument pt. Flogvanlukkan í Mykinesi (pol. Katastrofa lotnicza na Mykines) opisuje wydarzenia z 26 września 1970 r., kiedy to w sobotni poranek należący do islandzkich linii lotniczych Icelandair samolot typu Fokker 27 uderzył w stok wzniesienia Knúkur po wschodniej stronie wyspy Mykines.
Tragiczny lot FI 701
Historia feralnego lotu FI 701 zaczęła się 25 września 1970 r., kiedy po dwóch dniach oczekiwania na poprawę pogody samolot linii Icelandair mógł wreszcie wystartować z lotniska w Reykjavíku, zmierzając na Wyspy Owcze. Ponieważ nad archipelagiem warunki atmosferyczne gwałtownie się pogorszyły, maszynę skierowano na lotnisko zapasowe w norweskim Bergen.
Rankiem 26 września Fokker ponownie wystartował, obierając kurs na Vágar. I znów załoga nie miała szczęścia – nad archipelagiem pogorszyła się widzialność. Krążenie nad wyspami w oczekiwaniu na poprawę pogody niewiele dało. W tej sytuacji kapitan – Bjarni Jensson – podjął decyzję o lądowaniu, kierując się wskazaniami przyrządów. Pomimo dużego doświadczenia obu pilotów, próba podejścia do lądowania na Vágar skończyła się katastrofą na sąsiedniej wyspie Mykines. Na pokładzie Fokkera znajdowało się 30 pasażerów i czworo członków załogi. Śmierć poniosło siedem osób: sześciu pasażerów i kapitan samolotu. Ocalałym ludziom pospieszyli z pomocą mieszkańcy Mykines.
Błąd aparatury?
Pierwsza część dokumentu, wyemitowana 25 grudnia 2020 r., trwa godzinę i przedstawia sylwetki uczestników tragicznego lotu oraz jego okoliczności. Dagmar Joensen-Næs oddaje głos uczestnikom tego wydarzenia – ocalałym pasażerom i uczestnikom akcji ratunkowej. Niezwykle ciekawa i pełna emocji jest relacja Pálla Stefánssona – pilota Fokkera, pełniącego wówczas funkcję drugiego oficera, który cudem przeżył katastrofę. W świetle jego wypowiedzi, przyczyną wypadku mogły być błędne wskazania urządzeń naprowadzających.
Pojawiają się również relacje członków rodzin, wspominających swoje reakcje na tragiczne doniesienia z Mykines. Komentarze przeplatane są fabularnymi rekonstrukcjami sekwencji zdarzeń, co dodaje materiałowi zarówno realizmu, jak i dramatyzmu. Montaż obfituje również w archiwalne zdjęcia oraz filmiki, które przybliżają młodszym widzom rzeczywistość lat 70.
Mykines śpieszy z pomocą
50-minutowa część druga to przede wszystkim opis akcji ratunkowej. Co ciekawe, brał w niej udział młody wówczas duński kadet – Jens-Kjeld Jensen, dziś ceniony ornitolog i przyrodnik z wyspy Nólsoy. W wywiadach reżyserka ukazuje powrót poszczególnych uczestników katastrofy do zdrowia i normalnego życia, a także daje przestrzeń do wspomnień i refleksji rodzinom ofiar.
Dokument Dagmar Joensen-Næs to poruszający obraz o przeznaczeniu, walce o przetrwanie i lęku, a także żalu po stracie oraz śmierci. Niezbyt wylewni z natury Farerzy otwierają się w obiektywie autorki, a strumień emocji płynie z ekranu, hipnotyzując i wzruszając widza. To z pewnością ważny i potrzebny obraz, który zapisze się w historii farerskiej dokumentalistyki.
Wprawdzie film jest wyłącznie w wersji farerskiej, bez tłumaczeń, ale jego fragmenty – przede wszystkim kluczowe dla zrozumienia przyczyn katastrofy wypowiedzi pilota Pálla Stefánssona – są także w języku angielskim.
Film można obejrzeć na oficjalnej stronie Kringvarp Føroya:
Fot. KVF
W y d a w c a :
KONTAKT Z NAMI
PCIT TRAMP
Iwaszkiewicza 67/8
70-786 Szczecin
Tel. +48 91 432 08 37
www.wyspy-owcze.pl
www.zewpolnocy.pl
Numer konta:
35 1140 2017 0000 4502 1307 1981